نام انتشارات | نام نویسنده | نام مترجم | سال نشر | تعداد صفحه | فصل | نوبت چاپ |
سازمان جهاددانشگاهی واحد تهران | محمد علی زارع چاهوکی | . | 1401 | 288 | بهار | 1 |
در عصر حاضر پژوهشهای علمی روز به روز ارزش بیشتری پیدا میکند. برای انجام موفق یک پژوهش علمی لازم است پژوهشگر بهطور کامل با روش تحقیق از مرحلة تعیین موضوع تا تدوین گزارش و انتشار دستاوردهای آن آشنا شود. کتابهای متعددی در حوزة روش تحقیق در رشتههای مختلف وجود دارد، اما در حوزة علوم محیطی با توجه به ماهیّت بینرشتهای این حوزه کتاب کامل و جامعی منتشر نشده است، از اينرو بر آن شدم تا با توجه به تجربة چندین سالة تدریس و تحقیق در حوزة علوم محیطی و آشنایی با نیازهای دانشجویان و پژوهشگران این کتاب را تهيه كنم. در کتاب حاضر سعی شد که با بیانی ساده یک راهنمای کامل از مرحلة طراحی طرح تحقیق تا تدوین گزارش و انتشار آن تهیه شود. این کتاب برای دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی و پژوهشگران حوزة علوم محیطی (رشتههای منابع طبیعی، محیطزیست و کشاورزی) مفید است.
در فصل اول، کلیاتی در مورد مفاهیم روش تحقیق ارائه شد. اصول انتخاب موضوع پژوهش در فصل دوم مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در فصل سوم، اصول تدوین پرسش و فرضیه تحقیق ارائه شد. در فصل چهارم، ابزار و روشهای جمعآوری دادهها تشریح شد. اصول انتخاب روشهای تجزیه و تحلیل دادهها در فصل پنجم بحث شد. روش تهیه و تدوین گزارش پژوهش، پایاننامة دانشجویی و مقاله در فصل ششم ارائه شد. در فصل هفتم، اصول تهیه و تدوین طرح تحقیق مورد بحث و بررسی قرار گرفت. همچنین اصول اخلاق پژوهش و راهکارهای ارتقای آن در فصل هشتم تشریح شد.
صل اول- كليات و مفاهیم روش تحقیق
1-1- مقدمه........................................................................................................................ 21
1-2- تعریف مفاهیم روش تحقیق .....................................................................................22
1-2-1- روشهای شناخت .............................................................................................. 22
1-2-2- علم ..................................................................................................................... 23
1-2-3- فلسفه و علم ....................................................................................................... 25
1-2-4- استدلال و انواع آن .............................................................................................. 27
1-2-4-1- استدلال قیاسی ............................................................................................... 27
1-2-4-2- استدلال استقرایی ........................................................................................... 27
1-2-5- روش علمی ........................................................................................................ 29
1-2-6- تمثیل .................................................................................................................. 30
1-2-7- نظریه .................................................................................................................. 30
1-2-8- قانون علمی ......................................................................................................... 32
1-2-9- اصل علمی .. ...................................................................................................... 32
1-2-10- تحقیق .... ......................................................................................................... 33
1-3- انواع تحقیق ... ......................................................................................................... 35
1-3-1- انواع تحقیق از نظر هدف .... .............................................................................. 35
1-3-1-1- تحقیق بنیادی ................................................................................................. 36
1-3-1-2- تحقیق كاربردی .............................................................................................. 36
1-3-1-3- تحقیق و توسعه .............................................................................................. 37
1-3-1-4- تحقیق ارزیابی ................................................................................................ 38
1-3-2- انواع تحقیق بر اساس روش جمعآوری دادهها ................................................... 39
1-3-2-1- تحقیق تاریخی ............................................................................................... 39
1-3-2-2- تحقیق توصیفی .............................................................................................. 39
1-3-2-2-1- تحقیق توصیفی زمینهیاب یا پهنانگر .......................................................... 40
1-3-2-2-2- تحقیق توصیفی موردی یا ژرفانگر ............................................................ 40
1-3-2-2-3- تحقیق توصیفی تحلیل محتوا ..................................................................... 40
1-3-2-2-4- تحقیق همبستگی یا همخوانی .................................................................... 40
1-3-2-2-4-1- تحقیق همبستگی دو متغیری ................................................................. 41
1-3-2-2-4-2- تحلیل رگرسیون .................................................................................... 41
1-3-2-2-4-3- تحلیل عاملی ......................................................................................... 41
1-3-2-2-5- تحقیق علّی ................................................................................................ 41
1-3-2-2-6- اقدامپژوهی ................................................................................................ 42
1-3-2-3- تحقیق آزمایشی .............................................................................................. 42
3-3-2-4- تحقیق میدانی ................................................................................................. 43
1-3-3- انواع تحقیق بر اساس ماهیّت دادهها ................................................................... 43
1-3-3-1- تحقیق کمّی .................................................................................................... 43
1-3-3-2- تحقیق كیفی . ................................................................................................. 43
1-3-3-3- تحقیق تركیبی ................................................................................................. 44
1-4- متغیر و انواع آن ...................................................................................................... 46
1-4-1- انواع متغیرها بر اساس ارزش ............................................................................. 47
1-4-2- انواع متغیرها بر اساس نقش ............................................................................... 47
1-4-3- متغیرهای دو یا چند ارزشی ............................................................................... 48
1-5- اندازهگیری .............................................................................................................. 49
1-6- مقیاسهای اندازهگیری ............................................................................................ 49
1-6-1- مقیاس اسمی ...................................................................................................... 49
1-6-2- مقیاس رتبهای ..................................................................................................... 49
1-6-3- مقیاس فاصلهای .................................................................................................. 49
1-6-4- مقیاس نسبتی ...................................................................................................... 49
1-7- انواع طیفهای اندازهگیری برای متغیرهای کیفی .................................................... 52
1-7-1- طیف بوگاردوس ................................................................................................ 52
1-7-2- طیف لیكرت ....................................................................................................... 53
1-7-3- طیف گاتمن ........................................................................................................ 53
1-7-4- طیف آزگود ........................................................................................................ 54
1-7-5- طیف تورستن ..................................................................................................... 54
فصل دوم- انتخاب موضوع، تدوین عنوان، مسئله و اهداف تحقیق
2-1- مقدمه ...................................................................................................................... 57
2-2- انتخاب موضوع تحقیق ............................................................................................ 58
2-3- منابع انتخاب موضوع تحقیق ................................................................................... 59
2-4- نکات مهم برای انتخاب موضوع تحقیق .................................................................. 60
2-5- نوشتن عنوان تحقیق ................................................................................................ 61
2-6- شناسایی و تدوین مسئلۀ تحقیق .............................................................................. 63
2-6-1- سابقۀ تاریخی موضوع مورد بررسی ................................................................... 66
2-6-2- توصیف و تشریح موضوع یا مسئلۀ تحقیق ......................................................... 66
2-6-3- واحدهای مورد مطالعه ........................................................................................ 67
2-6-4- اهمیت مسئلۀ تحقیق ........................................................................................... 67
2-6-5- پیدا کردن علل احتمالی بروز مسئله یا مشكل . .................................................. 67
2-6-6- اطلاعات كلی دربارۀ تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق ..................................... 68
2-7- تدوین اهداف تحقیق ............................................................................................... 68
فصل سوم- تدوین فرضیۀ تحقیق
3-1- مقدمه ..................................................................................................................... 71
3-2- تدوین پرسش تحقیق .............................................................................................. 72
3-3- تعریف فرضیه ......................................................................................................... 73
3-4- انواع فرضیهها .......................................................................................................... 75
3-4-1- فرضیههای یکدامنه و دو دامنه ........................................................................... 75
3-4-2- فرضیۀ توصیفی ................................................................................................... 76
3-4-3- فرضیۀ رابطهای . ................................................................................................. 76
3-4-4- فرضیۀ مقایسهای ................................................................................................. 76
3-4-5- فرضیۀ تك متغیره و دو یا چند متغیره ................................................................ 77
3-4-6- فرضیۀ پارامتری و غیرپارامتری ........................................................................... 77
3-5- منابع تدوین فرضیه ................................................................................................. 77
3-5-1- نظریه .................................................................................................................. 77
3-5-2- تجربه و دانش پژوهشگر .................................................................................... 78
3-5-3- تحقیقات پیشین .................................................................................................. 78
3-6- چگونگی تدوین فرضیه ......................................................................................... 78
3-7- مراحل آزمون فرضیه ............................................................................................... 81
3-7-1- تعریف فرضهای آماری H0و 1H . ................................................................... 81
3-7-2- تعیین نوع آزمون آماری و محاسبۀ آمارۀ آزمون .................................................. 82
3-7-3- تعیین سطح زیر منحنی H0 و 1H و محاسبۀ مقدار بحرانی .................................. 82
3-7-4- تصمیمگیری ........................................................................................................ 82
فصل چهارم- جمعآوری دادهها
4-1- مقدمه ..................................................................................................................... 87
4-2- ابزار و روشهای جمعآوری دادهها ........................................................................ 88
4-2-1- مراجعه به اسناد و مدارک ................................................................................... 88
4-2-1-1- پایگاه اطلاعات علمی ایران ............................................................................ 90
4-2-1-1-1- سامانۀ همانندجو ........................................................................................ 90
4-2-1-1-2- سامانۀ پیشینۀ پژوهش ................................................................................ 90
4-2-1-2- پایگاه اطلاعات نشریههای کشور ................................................................... 91
4-2-1-3- پایگاه مرجع دانش ......................................................................................... 91
4-2-1-4- پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی .......................................................... 91
4-2-1-5- پایگاه جامع علوم انسانی ................................................................................ 92
4-2-1-6- پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) ........................................................ 92
4-2-1-7- پایگاه علمنت ................................................................................................. 93
4-2-1-8- پایگاههای مؤسسۀ ISI ................................................................................... 94
4-2-1-9- پایگاه Scopus .............................................................................................. 95
4-2-1-10- پایگاه CAB ................................................................................................. 96
4-2-1-11- پایگاه Science Direct ................................................................................ 96
4-2-1-12- پایگاه SpringerLink ... .............................................................................. 96
4-2-1-13- پایگاه Wiley Online Library .................................................................... 96
4-2-1-14- پایگاه Taylor & Francis Online .............................................................. 97
4-2-1-15- پایگاه Sage Journals . ............................................................................... 97
4-2-1-16- پایگاه Emerald ........................................................................................... 97
4-2-1-17- پایگاه IEEEXplore .................................................................................... 97
4-2-1-18- پایگاه PubMed ........................................................................................... 98
4-2-1-19- پایگاه Eric ................................................................................................... 98
4-2-1-20- پایگاه ACS .................................................................................................. 98
4-2-2- پرسشنامه ............................................................................................................ 99
4-2-2-1- انواع پرسشنامه ............................................................................................... 99
4-2-2-2- اصول تنظیم پرسشنامه ................................................................................. 101
4-2-2-3- مزایا و معایب پرسشنامه .............................................................................. 104
4-2-3- مصاحبه ............................................................................................................ 105
4-2-3-1- انواع مصاحبه ............................................................................................... 105
4-2-3-2- نکات مورد توجه در مصاحبه ...................................................................... 106
4-2-3-3- مزایا و محدودیتهای مصاحبه .................................................................... 107
4-2-4- آزمایش ............................................................................................................. 108
4-2-4-1- تیمار ............................................................................................................ 110
4-2-4-2- تكرار ............................................................................................................ 110
4-2-4-3- مادۀ آزمایشی ............................................................................................... 111
4-2-4-4- واحد آزمایشی ............................................................................................. 111
4-2-4-5- اندازه و شكل واحد آزمایشی ...................................................................... 111
4-2-4-6- بلوك ............................................................................................................ 112
4-2-4-7- دادهها یا مشاهدهها ....................................................................................... 112
4-2-4-8- مدل طرح ..................................................................................................... 113
4-2-4-9- پخش تصادفی تیمارها در واحدهای آزمایشی ............................................. 113
4-2-4-10- انواع تغییرات در طرحهای آزمایشی .......................................................... 113
4-2-4-11- خطای آزمایشی ......................................................................................... 115
4-2-4-12- ضریب تغییرات ......................................................................................... 115
4-2-4-13- کارآیی طرح آزمایشی ................................................................................ 116
4-2-4-14- انواع طرحهای آزمایشی ............................................................................ 116
4-2-4-14-1- طرحهای منظم یا سیستماتیك ............................................................... 116
4-2-4-14-2- طرحهای آماری ................................................................................... 117
4-2-5- مشاهده در محیط طبیعی .................................................................................. 118
4-3- نمونهبرداری .......................................................................................................... 119
4-3-1- مفاهیم مرتبط با نمونهبرداری ............................................................................ 121
4-3-2- تعیین تعداد نمونه ............................................................................................. 121
4-3-2-1- تعیین تعداد نمونه با روش تخمین ............................................................... 122
4-3-2-2- تعیین تعداد نمونه با روشهای آماری ......................................................... 122
4-3-2-3- تعیین تعداد نمونه با استفاده از جدول مورگان ............................................ 127
4-3-3- خطای نمونهبرداری .......................................................................................... 128
4-3-4- روشهای نمونهبرداری ..................................................................................... 128
4-3-4-1- نمونهبرداری غیرتصادفی .............................................................................. 129
4-3-4-2- نمونهبرداری تصادفی ساده ........................................................................... 129
4-3-4-3- نمونهبرداری تصادفی طبقهبندیشده ............................................................ 131
4-3-4-4- نمونهبرداری تصادفی منظم .......................................................................... 132
4-3-4-5- نمونهبرداری خوشهای .................................................................................. 133
4-3-4-6- نمونهبرداری مكانی ...................................................................................... 134
4-4- روایی و پایایی ابزار اندازهگیری ............................................................................ 134
4-4-1- روایی ابزار اندازهگیری ..................................................................................... 134
4-4-1-1- روایی محتوا ................................................................................................ 135
4-4-1-2- روایی وابسته به معیار ................................................................................. 135
4-4-1-3- اعتبار سازه ................................................................................................... 136
4-4-2- قابلیت اعتماد ابزار اندازهگیری ......................................................................... 137
4-4-2-1- روش آزمون مجدد یا روش بازآزمایی ......................................................... 138
4-4-2-2- روش آزمونهای موازی ............................................................................... 138
4-4-2-3- روش دو نیمهسازی ..................................................................................... 139
4-4-2-4- روش كودر-ریچاردسون ............................................................................. 139
4-4-2-5- روش آلفای كرونباخ .................................................................................... 140
فصل پنجم- تجزیه و تحلیل داده¬ها
5-1- مقدمه .................................................................................................................... 145
5-2- آمادهسازی و پردازش دادهها ................................................................................. 146
5-2-1- بررسی منابع دادهها و شناخت منابع خطا ......................................................... 146
5-2-2- کدگذاری و مرتبسازی دادهها ........................................................................ 147
5-2-3- بررسی وضعیت دادههای گمشده ..................................................................... 148
5-2-4- شناسایی دادههای پرت و اصلاح آنها ............................................................... 149
5-3- بررسی دادهها از نظر دارا بودن شرایط تجزیۀ آماری ............................................ 150
5-3-1- بررسی نرمالبودن داده¬ها .................................................................................. 150
5-3-1-1- تحلیل توصیفی ............................................................................................ 151
5-3-1-2- تحلیل استنباطی............................................................................................. 154
5-3-2- بررسی همگنی واریانس¬ها ................................................................................ 156
5-3-3- روش¬های تبدیل داده¬ها ................................................................................... 156
5-4- انواع شیوههای تجزیه و تحلیل دادهها ................................................................... 157
5-4-1- تجزیه و تحلیل كیفی ........................................................................................ 158
5-4-2- تجزیه و تحلیل كمّی ........................................................................................ 161
5-4-2-1- آمار توصیفی ................................................................................................ 161
5-4-2-2- آمار استنباطی و اصول انتخاب آزمونهای آماری ........................................ 162
5-4-2-2-1- اهداف تحقیق .......................................................................................... 162
5-4-2-2-2- طرح تحقیق برای جمعآوری دادهها ........................................................ 163
5-4-2-2-3- نوع متغیرها و مقیاس اندازهگیری دادهها ................................................. 163
فصل ششم- تدوین و نگارش گزارش تحقیق، پایاننامه و مقاله
6-1- مقدمه .................................................................................................................... 171
6-2- گزارش تحقیق و اهمیت آن .................................................................................. 172
6-2-1- انواع گزارش ..................................................................................................... 174
6-2-1-1- طبقهبندی گزارش از نظر کاربرد .................................................................. 174
6-2-1-2- طبقهبندی گزارش از نظر منابع و اندازه ....................................................... 174
6-2-1-3- طبقهبندی گزارش از نظر ارزش و رسمیت ................................................. 174
6-2-1-4- طبقهبندی گزارش از نظر محتوا ................................................................... 174
6-2-1-5- طبقهبندی گزارش از نظر میزان پیشرفت مراحل تحقیق ............................... 176
6-2-2- ساختار گزارش ................................................................................................. 176
6-2-2-1- اجزای ابتدای گزارش .................................................................................. 176
6-2-2-2- متن .............................................................................................................. 177
6-2-3- مراحل گزارشنویسی ....................................... ............................................... 179
6-2-3-1- طراحی الگوی تدوین گزارش ..................................................................... 179
6-2-3-2- تهیۀ پیشنویس گزارش ............................................................................... 179
6-2-3-3- تکمیل و نهاییکردن گزارش ........................................................................ 180
6-2-4- ارزیابی گزارش تحقیق ..................................................................................... 181
6-3- نگارش پایاننامه یا رساله ...................................................................................... 182
6-3-1- نكات كلیدی در نگارش پایاننامه .................................................................... 182
6-3-2- ساختار پایاننامه ............................................................................................... 184
6-3-2-1- بخش آغازین ............................................................................................... 185
6-3-2-2- چکیده .......................................................................................................... 185
6-3-2-3- فصل اول- كلیات ........................................................................................ 186
6-3-2-4- فصل دوم- بررسی پیشینۀ تحقیق ................................................................. 186
6-3-2-5- فصل سوم- روش تحقیق ............................................................................ 186
6-3-2-6- فصل چهارم- نتایج ..................................................................................... 187
6-3-2-7- فصل پنجم- بحث و نتیجهگیری .................................................................. 187
6-3-2-8- فهرست منابع مورد استفاده .......................................................................... 187
6-3-2-9- بخش پایانی ................................................................................................. 187
6-3-3- ارزیابی گزارش پایاننامه .................................................................................. 187
6-3-4- دفاع از پایاننامه ................................................................................................ 188
6-4- مقالهنویسی ............................................................................................................ 191
6-4-1- انواع مقاله ......................................................................................................... 192
6-4-1-1- مقالۀ علمی پژوهشی .................................................................................... 192
6-4-1-2- مقالۀ تحلیلی ................................................................................................ 193
6-4-1-3- مقالۀ مروری ................................................................................................. 193
6-4-1-4- مقالۀ گردآوری ............................................................................................. 193
6-4-1-5- مقالۀ ترویجی ............................................................................................... 193
6-4-2- ساختار مقالۀ علمی پژوهشی ............................................................................ 194
6-4-2-1- عنوان مقاله ................................................................................................... 194
6-4-2-2- نویسندگان و آدرسها ................................................................................. 195
6-4-2-3- چكیده .......................................................................................................... 196
6-4-2-4- واژههای کلیدی ............................................................................................ 196
6-4-2-5- مقدمه ........................................................................................................... 197
6-4-2-6- مواد و روشها ............................................................................................. 199
6-4-2-7- نتایج ............................................................................................................. 200
6-4-2-8- بحث و نتیجهگیری ...................................................................................... 201
6-4-2-9- تقدیر و تشکر .............................................................................................. 202
6-4-2-10- فهرست منابع مورد استفاده ........................................................................ 203
6-4-3- نكات مورد توجه در تدوین مقالة علمی پژوهشی ........................................... 203
6-4-4- اصالت موضوع مقاله ........................................................................................ 204
6-4-5- مراحل مقاله¬نویسی ........................................................................................... 205
6-4-6- شاخصهای ارزیابی اعتبار نشریه ..................................................................... 208
6-4-6-1- ضریب تأثیر ................................................................................................. 208
6-4-6-2- شاخص آنی ................................................................................................. 209
6-4-6-3- نیمعمر استناد ............................................................................................... 209
6-5- روشهای استناددهی و منبعنویسی در گزارش، پایاننامه و مقاله ......................... 211
6-5-1- روش انجمن زبان مدرن آمریکا ........................................................................ 212
6-5-2- روش شیکاگو ................................................................................................... 212
6-5-3- روش ونکوور .................................................................................................. 213
6-5-4- روش IEEE ..................................................................................................... 215
6-5-5- روشAPA ...................................................................................................... 215
6-5-5-1- قواعد استناددهی در متن به روش APA .................................................... 216
6-5-5-2- منبعنویسی با روشAPA ............................................................................ 218
6-5-6- چگونگی منبعنویسی در نرمافزار Word .......................................................... 220
6-6- ویراستاری گزارش، پایاننامه و مقاله .................................................................... 223
6-6-1- ویراستاری فنّی ................................................................................................. 223
6-6-2- ویراستاری زبانی-ساختاری .............................................................................. 224
6-6-3- ویراستاری تخصصی، علمی یا محتوایی ........................................................... 224
فصل هفتم- تهیه و تدوین طرح تحقیق
7-1- مقدمه .................................................................................................................... 227
7-2- ساختار و محتوی طرح تحقیق .............................................................................. 228
7-2-1- عنوان تحقیق ..................................................................................................... 229
7-2-2- نوع تحقیق ........................................................................................................ 229
7-2-3- مشخصات مسئول تحقیق و همکاران ............................................................... 230
7-2-4- مقدمه ................................................................................................................ 231
7-2-5- سابقۀ پژوهشهای پیشین ................................................................................. 231
7-2-6- تعریف مسئله و ضرورت انجام تحقیق ............................................................ 232
7-2-7- اهداف تحقیق ................................................................................................... 233
7-2-8- پرسشها/فرضیههای تحقیق ............................................................................. 233
7-2-9- روش تحقیق ..................................................................................................... 233
7-2-10- زمانبندی مراحل اجرای برنامۀ تحقیق . ......................................................... 233
7-2-11- اعتبار مورد نیاز ............................................................................................... 234
7-2-12- محدودیتهای احتمالی اجرای تحقیق ........................................................... 234
7-2-13- ملاحظههای اخلاقی در تحقیق بر روی انسان، گیاهان و جانور ..................... 235
7-2-14- فهرست منابع مورد استفاده ............................................................................ 235
7-3- ارزیابی طرح تحقیق .............................................................................................. 235
فصل هشتم- اخلاق پژوهش
8-1- مقدمه .................................................................................................................... 239
8-2- مؤلفهها و شاخصهای اخلاق پژوهش ................................................................. 240
8-2-1- اصول اخلاقی پژوهشگر .................................................................................. 241
8-2-1-1- مسئولیت حرفه¬ای ........................................................................................ 241
8-2-1-2- اخلاص ........................................................................................................ 241
8-2-1-3- توكل ............................................................................................................ 242
8-2-1-4- استفادۀ بهینه از منابع .................................................................................... 242
8-2-1-5- نشاط، ذوق و شوق علمی ........................................................................... 242
8-2-1-6- آگاهی از قوانین، سیاستها و مقررات حوزۀ پژوهش و فناری ................... 242
8-2-1-7- احترام به پژوهشگران سابق ......................................................................... 242
8-2-1-8- شهامت و شجاعت در پژوهش ................................................................... 243
8-2-1-9- امانتداری و پرهیز از سرقت علمی ............................................................ 243
8-2-1-10- روحیۀ حقیقتجویی و پرهیز از كتمان حق ............................................. 243
8-2-1-11- پژوهش گروهی و استفاده از مشاوران ....................................................... 244
8-2-1-12- پرهیز از شهرتطلبی و دنیاخواهی ............................................................ 244
8-2-1-13- پرهیز از شتابزدگی .................................................................................. 244
8-2-1-14- پرهیز از دخالتدادن خواستههای شخصی و گروهی ................................ 244
8-2-1-15- تواضع و فروتنی ....................................................................................... 244
8-2-1-16- كنار نهادن حب و بغضها ......................................................................... 245
8-2-1-17- روحیۀ انتقادپذیری ..................................................................................... 245
8-2-1-18- قضاوت مستدل ......................................................................................... 245
8-2-1-19- اصل کثرتگرایی روششناختی ................................................................. 245
8-2-1-20- مسئولیتپذیری در برابر محیطزیست، جامعه و کارفرما ........................... 245
8-2-2- اصول اخلاقی مرتبط با شرکت¬کنندگان در پژوهش ......................................... 246
8-2-2-1- معرفی مناسب .............................................................................................. 246
8-2-2-2- كسب رضایت آگاهانه .................................................................................. 246
8-2-2-3- رعایت حریم شخصی افراد ......................................................................... 246
8-2-2-4- اجتناب از آسیبرساندن .............................................................................. 246
8-2-2-5- اصل رازداری ............................................................................................... 247
8-2-2-6- عدم استثمار ................................................................................................. 247
8-2-3- اصول اخلاقی مرتبط با فرآیند اجرای تحقیق ................................................... 247
8-2-3-1- اصول اخلاقی در تهیۀ طرح تحقیق .............................................................. 248
8-2-3-2- اصول اخلاقی در فرآیند جمعآوری دادهها .................................................. 249
8-2-3-3- اصول اخلاقی در فرآیند تجزیه و تحلیل دادهها و تفسیر نتایج .................... 251
8-2-3-4- اصول اخلاقی در فرآیند انتشار یافتههای تحقیق .......................................... 251
8-3- سوء رفتار پژوهشی ............................................................................................... 252
8-4- راهکارهای ارتقای اخلاق پژوهش ....................................................................... 254
8-4-1- تدوین استانداردهای رعایت اخلاق محیط¬زیست در تحقیقات علوم محیطی ... 254
8-4-2- نهادینهسازی روحیۀ حقیقتجویی، صداقت، امانتداری و مسئولیتپذیری .... 254
8-4-3- آموزش و آگاهسازی پژوهشگران ..................................................................... 255
8-4-4- ایجاد بانك جامع هوشمند طرحهای پژوهشی ................................................. 255
8-4-5- وضع قوانین و مقررات برای برخورد با تخلفات پژوهشی ............................... 255
8-4-6- بازنگری آییننامههای ارزیابی فعالیتهای پژوهشی ......................................... 255
منابع مورد استفاده ........................................................................................................... 257
پیوست 1- نمونة طرح پیشنهادی رسالة دکتری .............................................................. 261
پیوست 2- جدولهای آماری .......................................................................................... 271
پیوست 3- واژهنامه ......................................................................................................... 281
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
كشاورزي و منابع طبیعی |
منابع طبیعی
|